สารพิษจากเชื้อรา สิ่งที่มองไม่เห็นแต่มีอยู่จริง!!! กับเชื้อราในสุกร ? by : ศูนย์วิจัยและพัฒนาVRI
สารพิษจากเชื้อรา หนึ่งในภัยเงียบที่สร้างผลกระทบต่อเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมการเลี้ยงสัตว์ในปัจจุบัน สารพิษจากเชื้อรา หรือ Mycotoxins เป็นสารพิษธรรมชาติที่สร้างจากเชื้อรา มักพบการปนเปื้อนของสารพิษจากเชื้อราในผลผลิตทางการเกษตรที่ใช้เป็นวัตถุดิบอาหารของมนุษย์และสัตว์ ภายใต้สภาวะอุณหภูมิ ความชื้นและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมจะสามารถพบการปนเปื้อนสารพิษดังกล่าวได้ง่าย สารพิษจากเชื้อรายังก่อให้เกิดความเสียหายต่อการส่งออก เกิดการสูญเสียด้านคุณภาพของผลผลิต อีกทั้ง สารพิษจากเชื้อรายังส่งผลกระทบต่อสุขภาพสัตว์โดยตรงอีกด้วย เช่น ในสุกรและสัตว์ปีก เป็นต้น สารพิษจากเชื้อราที่มักก่อปัญหาในปัจจุบัน ประกอบด้วย อะฟลาท็อกซิน (Aflatoxin), ออคราท็อกซิน เอ (Ochratoxin A), ทีทูท็อกซิน (T-2 toxin) , ดีอ๊อกซี่นิวาลีนอล (Deoxynivalenol: DON), ฟูโมนิซิน (Fumonisins FB1, FB2), ซีราลีโนน (Zearalenone) และ เออร์กอต อัลคาลอยด์ (Ergot alkaloids) ในบทความนี้ VPG ขอยกตัวอย่างผลกระทบของสารพิษจากเชื้อราดังกล่าวที่มีผลต่อสุกร ให้ผู้อ่านได้เข้าใจโดยสังเขป
ผลกระทบของสารพิษจากเชื้อราในสุกร
- ตับ : Aflatoxins (Aflatoxin B1), Fumonisins, Ochratoxin A
– ตับทำงานผิดปกติ เกิดมะเร็งในตับ ตับซีดเหลือง เปื่อยยุ่ย เกิดเนื้อตาย
- ไต : Ochratoxin A, Aflatoxins, Fumonisins
– การขับถ่ายปัสสาวะผิดปกติ ปริมาณการกินน้ำมากขึ้น เกิดภาวะที่มียูเรียในกระแสเลือด พบรอยโรคที่ไต
- ระบบสืบพันธุ์ : Zearalenone, Deoxynivalenol (Vomitoxin)
– แม่สุกร: ท้องเทียม, เกิดการเป็นสัดไม่สม่ำเสมอ, แท้ง อัตราการผสมติดต่ำ ช่องคลอดและลำไส้โผล่ออกมาจากทวารหนัก
– ลูกสุกร: ไม่แข็งแรง, ปากช่องคลอดบวมแดง เกิดภาวะตายคลอด
– พ่อสุกร : เกิดการฝ่อตัวของลูกอัณฑะ
- ทางเดินอาหาร : Deoxynivalenol (Vomitoxin), T-2 Toxin, Fumonisins, Aflatoxins
– การกินอาหารลดลง ระบบการย่อยอาหารผิดปกติ ลำไส้ทำงานผิดปกติ, ท้องเสีย และอาเจียร มีภาวะเลือดออก
- ภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ
– ลูกสุกรอ่อนแอ เนื่องจากมีการปนเปื้อนผ่านน้ำนม (Aflatoxins)
– ปอดบวมน้ำ (PPE) (Fumonisins)